Zeka Çeşitleri
Zeka Çeşitleri, zekâ beynin öğrenme, anlama, düşünme, yargılama, planlama, problem çözme gibi zihinsel işlevlerini yerine getirmesidir. Bu zihinsel işlevlerin birbiriyle uyumlu bir şekilde amacına yönelik olarak kullanılabilmesini sağlar. Ayrıca beynin sahip olduğu kavramlar ve algılar yardımıyla soyut ya da somut nesnelerin arasındaki ilişkiyi kavrayabilme, muhakeme edebilme gibi özelliklere sahiptir.
Zekâ her insanda kendisine mahsustur. Genel olarak zekânın 12-13 yaşına kadar hızla geliştiği, zekâ hızının yavaşlayarak 20 yaşına kadar devam ettiği ve orta yaşlarda ise zekâ seviyesinin sabit kaldığı kabul edilir. Sonuç olarak zekâ, ruhsal olaylara, algı ve hafıza yeteneğine, tutkulara, eğilimlere, iradeye ve bilgi edinme isteğine göre farklılıklar gösterebilir. Çok çeşitli kavramlardan oluşmasına rağmen IQ adı verilen zekâ testi sonucuna göre değerlendirilir. Her zekâ çeşidindeki bireyin taşıdıkları özellikler birbirinden farklıdır. Zekâ çeşitli şu şekilde sıralanabilir.
Sözel ya da Dilsel Zeka: bu zekâ tipine sahip bireyler dil öğrenmede ve öğrendiği dili telaffuz etmede oldukça başarılıdır. Kitap, şiir okumayı çok sever. Yazı ve şiir yazmaya karşı eğilimi vardır. Bu nedenle kelime ezberleme kapasitesi oldukça yüksektir. Karmaşık cümleleri kolaylıkla çözümleyebilir. Okuduklarını ve duyduklarını kolaylıkla yorumlarlar. Rahatlıkla 500-600 kelimelik bir kitabı ezberleyebilir. İnsanlara karşı hitap ve nutuk becerisi yüksek olduğu için kendisini çok rahat dinletir.
İkna kabiliyetleri oldukça yüksektir. Ayrıca karşısındaki kişiyi çok iyi dinler ve söylenmek istenileni hızlıca kavrar.
Sayısal ya da Mantıksal Zeka: bu zekâ tipine sahip bireyler matematiksel yeni kuramları çabuk kavrayarak matematiksel problemleri çabuk çözerler. Soyut düşünme beceriler oldukça ileri seviyededir. Kesin doğru veya yanlış bilgiler kısaca ispatı yapılabilir bilgiler bu tip bireyler için daha tatmin edicidir. Karar verme kabiliyetler bir hayli gelişmiştir. Satranç, dama gibi oyunların stratejilerinde oldukça başarılıdırlar. Bilgisayar programlama, grafik ve istatistik okuma becerileri çok iyidir.
Görsel Zeka: bu zekâ tipine sahip bireylerin üç boyutlu geometrik şekillerle arası çok iyidir. Görüntüleri hafızasında en ince ayrıntısına kadar saklar. Örneğin bir defa gördüğü bir kişiyi bir daha asla unutmaz. Uzun bir zaman sonra bile gördüğü kişiye resmedebilir. Ayrıca çizim kabiliyetleri oldukça gelişmiştir. Bu zekâ tipi çoğu ünlü ressamda var olan bir özelliktir. Eşyalarını kaybetmeyecek ya da koyduğu yeri hatırlayacak kadar hafızaları kuvvetlidir. Onlar içi duyu organları arasında gözün yeri ayrıdır.
Bedensel ya da Kinestetik Zeka: bu zekâ tipine sahip bireylerin mutlaka uğraştığı bir spor dalı vardır. %100'e yakın kas kontrolüne sahiptirler. Bu nedenle fiziksel etkinliklerde oldukça başarılıdırlar. Genellikle hızlı hareket ederler. Uzun süre bir yerde hareketsiz durmayı sevmezler. Hareket onlar için olmazsa olmazdır. En azından ellerini ya da ayaklarını mutlaka hareket ettirirler. Uzun süre oturarak yolculuk yapmayı sevmezler. Bunun yerine mesafe fark etmeksizin yürümeyi tercih ederler. Ritmik Zeka: bu zekâ tipine sahip bireyler kulak diğer duyu organlarından önce gelir. Seslere karşı duyarlılıklarından ötürü kendi seslerini doğru kullanırlar. Bu nedenle ritmik konuşma kabiliyetine sahiptirler. Bu bireylerin duyduğu sesin hangi nota olduğunu bilebilecek kadar müzik kulakları gelişmiştir. Duydukları müzikleri doğru ritim ve notalarla hafızalarında depolarlar. Müziğe karşı yatkınlıkları nedeniyle müzik aletlerini kullanmayı çabuk öğrenirler.
Doğacı Zeka: bu zekâ tipine sahip bireylerin ilgi alanı doğadır. En çok doğa olayları ilgisini çeker. Doğayı sever ve korur. Çevrenin temiz tutulması konusunda duyarlıdır. Doğa ile ilgili belgesel izlemeyi çok sever. Yeni bitki ve hayvan türleri keşfetmek onları çok mutlu eder. Onların ilgisini çeker. Hayvan beslemeye ve bitki yetiştirmeye karşı özel ilgileri vardır. Çalışma alanları dahil yaşamlarını kapalı yerler yerine açık havada sürdürürler.
İçsel Zeka: bu zekâ tipine sahip bireylerin en büyük özellikleri kendi kararlarını kendilerinin vermesidir. Kendilerini özgür ve bağımsız kelimeleriyle ifade etmeyi severler. Kendilerine göre kendilerinin belirlediği hedefleri vardır. Bireysel başarı onlar için hayattaki en önemli şeydir. Kendilerini çok iyi tanırlar. Güçlü ve zayıf yönlerini iyi bilirler ve ona göre hareket ederler. Kendilerine karşı saygı ve sevgisi oldukça yüksek seviyelerdedir.
Sosyal Zeka: bu zekâ tipine sahip bireylerin iletişim becerileri oldukça yüksektir. Arkadaşları ile vakit geçirmekten mutluluk duyarlar. Özellikle problemli arkadaşlarına ya da tanımadığı kişilere destek olmak ve yardım etmek onlar için önemli bir vazifedir. Herkesle çok iyi anlaşır. Yeni insanlar tanımayı ve onlarla arkadaşlık kurmayı çok sever. Binlerce yakın arkadaşı varken sadece bir ya da birkaç tane çok sıkı olduğu dostları vardır. Organizasyon becerisi doğası gereği oldukça iyidir. Sosyalleşmeyi severler.
19.01.2024 22:44:55
Zeka Çeşitleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
