Pratik zeka, bireylerin anlık olaylara hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verme yeteneği olarak tanımlanır. Bu yetenek, kişinin mevcut durumlara anında çözümler üretebilme kapasitesidir. Pratik zeka, yalnızca sözlü yanıtlarla sınırlı değildir; aynı zamanda fiziksel ve duygusal tepkiler de içerebilir. Özellikle komedyenler ve şovmenlerde sıkça gözlemlenen bir özelliktir, çünkü bu kişiler her türlü soruya ve duruma zorda kalmadan cevap verebilme yeteneğine sahiptir.

Pratik zeka, genel zeka seviyesinden bağımsız bir yetenektir. Bazı insanlar çok zeki olup pratik zekaya sahip olmayabilirken, bazıları normal bir zeka seviyesine sahip olup pratik zekada üstün olabilirler. Pratik zeka, kişinin genel zeka seviyesinin yüksek olduğunu göstermez. Bu yetenek, belirli bir durum karşısında anında sözlü ya da sözsüz cevap verebilme kapasitesidir. Ancak, genellikle yüksek zeka seviyesine sahip bireylerde pratik zeka da gelişmiş olur.

Pratik zekayı geliştirmek mümkündür ve bu süreç, genel zeka gelişimi ile paralel ilerler. İnsanlar anlık kararlar verdikçe, pratik zeka yetenekleri de gelişir. Anlık kararlar, bireylerin pratik zekasını artırır ve bu yetenek zamanla daha etkili hale gelir. Pratik zeka doğuştan gelen bir özellik olsa da, her bireyde farklı düzeylerde bulunur. Örneğin, "Benim pratik zeka yeteneğim yok" veya "Hiçbir şeye anında cevap veremiyorum" diyen insanlar, aslında bu yeteneklerini yeterince geliştirmemiş olabilirler. Her insanda pratik zeka potansiyeli vardır; sadece bu potansiyelin farkında olmak ve üzerinde çalışmak gerekir.

Zeka, zihnin öğrenebilme, öğrenilenlerden yararlanabilme, yeni durumlara uyum sağlayabilme ve yeni çözüm yolları bulabilme gibi işlevlerini yerine getiren soyut bir kavramdır. Zeka, zihnin birçok yeteneğinin uyumlu çalışması sonucu ortaya çıkar ve en genel anlamıyla zihnin algılama, düşünme, uslamlama ve öğrenme gibi işlevlerini içerir. Psikologlar ve bilim adamları, zekayı yaratıcılık, kişilik, bilgi ve akıl gibi kategorilere ayırmışlardır. Zekayı belirleyen faktörler arasında kalıtım, çevre, doğum ve doğum öncesi etmenler rol oynar. Zekanın doğru gelişimi, çocuğun fiziksel faktörlerini de etkiler.

Pratik zekayı geliştirmek için spesifik yöntemler olmasa da, genel zeka geliştikçe pratik zeka yeteneği de daha hızlı çalışır hale gelir. Beyin aktif ve uyanık kaldıkça, pratik zeka yeteneği de gelişir. Sağlıklı ve düzenli beslenen bireylerde zekanın daha üst düzey olduğu saptanmıştır. Müzik, özellikle Mozart dinlemek, çocuklarda matematik zekasını artırabilir. Beyni daha az elektrik akımı ve radyasyona maruz kalan çocuklarda da zekanın daha ileri olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, zihinsel egzersizler, hafıza oyunları, uyku, yürüyüş, hobiler ve konsantrasyon da zekayı etkileyen faktörler arasında yer alır.